Scharpenelle, klein verhaal van een Grote Oorlog

By Patrick Bernauw

Bij de inval van de Duitsers in Leuven werd een verschrikkelijk bloedbad aangericht onder de burgerbevolking; oorlogspropaganda deed de Duitse soldaten immers overal ‘franc-tireurs’ zien. Onder de slachtoffers: het gezin van dokter Scherpeneel. Zijn vrouw blijft dood achter, hijzelf overleeft de wreedheden, hun dochtertje van drie is spoorloos. Een paar jaar later hoort hij dat achter de IJzer, in het tot veldhospitaal omgevormde Hotel Océan (De Panne), een oorlogsweesje werd opgenomen. Het meisje noemt zich ‘Scharpenelle’. Hij denkt dat dit zijn dochtertje Isabel moet zijn en gaat naar haar op zoek. Wanneer dit meisje niet zijn dochter blijkt te zijn, adopteert hij haar.
In 1938 – Isabel Scherpeneel is dan vooraan in de twintig – gaat zij op zoek naar haar verleden. Ze stoot op het verhaal van vijf Vlaamse soldaten die aan het front een meisje vonden van ongeveer drie jaar oud te midden van een door shrapnell doorboord huis. Van haar ouders was geen spoor te bekennen, haar twee zusjes bleven verminkt achter. Foto’s van de verminkte lijkjes gingen de wereld rond en werden ingezet als propaganda om de Amerikaanse publieke opinie zo ver te krijgen dat de USA daadwerkelijk zou deelnemen aan het conflict. Het meisje dat het bombardement overleefde, werd geadopteerd door de vijf soldaten die haar als een soort mascotte bij zich hielden. Ze noemden haar Elisabeth Shrapnell. Ook van dit gegeven werd dankbaar gebruik gemaakt in de propaganda: men gaf een prentbriefkaart uit waarop de vijf soldaten poseerden met Elisabeth Shrapnell en één van de soldaten maakte een liedje over haar.
Is Scharpenelle dan eigenlijk deze Elizabeth Shrapnell? Uiteindelijk moesten de soldaten Elizabeth Shrapnell ‘afgeven’, maar niet nadat zij haar plechtig beloofd hadden ooit terug te keren. Eén van de vijf zou de Grote Oorlog toch wel overleven? Hij zou dan haar vader zijn...
Scharpenelle probeert uit te zoeken wat er van de vijf soldaten geworden is en komt uiteindelijk in een Internationaal Militair Hospitaal terecht.
Een artikel uit de krant vertelt over een afgelegen deel van dit ziekenhuis het volgende: ‘Vreemdelingen mogen het niet naderen, oud verpleegden van het ziekenhuis, die het geheim weten, blijven vrijwillig uit de buurt. De eenigen, wien de toegang niet geweigerd wordt, zijn een zestal met zorg uitgekozen doctoren en ongeveer 25 verpleegsters. In dit gebouw leven 80 ‘doode mannen’, slachtoffers van den wereldoorlog. De wereld gelooft, dat zij dood zijn, zelfs hun familieleden is officieel meegedeeld, dat zij gevallen zijn. Op de officieele doodenlijsten komen zij voor onder de namen van hen, “die gevallen zijn op het veld van eer”. Maar zij leven nog steeds! De reden voor hun geheime afzondering is hun afgrijslijk uiterlijk en hun verminkingen, veroorzaakt door bommen en gifgassen. Ieder van deze 80 wrakken, die eens mannen waren, is nu geheel verlamd, blind, doof en stom. Het eenige, dat zij volgens hun verzorgers kunnen doen, is ademhalen en eten. (...) Zij liggen in bedden, die den vorm hebben van waschmanden, waarin zij gemakkelijker verpleegd kunnen worden dan in gewone bedden. Sommigen waren bijna nog jongens, toen de oorlog uitbrak, die hen misvormde tot wezens, hulpeloozer dan een dier.’
En zo is 'Scharpenelle, klein verhaal van een Grote Oorlog' in wezen opgebouwd uit verschillende waar gebeurde kleine verhalen, authentieke liedjes en gedichten, die een mozaïek schetsten van de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog.

• Language: Nederlands
• Publisher: Storytellers
• Release date: Mar 30, 2013
• ISBN: 9781301135448

Patrick Bernauw

Het Smashwords ebook-platform van auteur, regisseur, performer en docent literaire creatie Patrick Bernauw.Writer of historical faction, horror and fantasy. Playwright, performer and producer of "alternate reality games", murder & mystery games, city games and teambuilding events.***Patrick Bernauw werd geboren op 15 april 1962, en woont sindsdien in Erembodegem. Hij was radio-, tv- en stripscenarist, hoorspelregisseur, hoofdredacteur van de Historische Verhalen, en leidt nu een eigen productiehuis voor interactief theater, dat zich de jongste tijd vooral concentreert op moordspelen en stadsspelen voor teambuilding, bedrijfsevents, feesten enz... Sinds 1981 schrijft hij romans, verhalen, essays, toneelstukken en radio- en televisie-scenario's - zowel voor volwassenen als voor de jeugd.Tot zijn bekendste proza-werken behoren de docudetective "Mysteries van het Lam Gods" (1991) en, in samenwerking met Guy Didelez, de historische jeugdroman "In het Teken van de Ram" (1996) die in eigen land werd onderscheiden met de Prijs Knokke-Heist voor de Beste Jeugdroman en in Duitsland met de Eule des Monats. Zijn proza-werk voor de jeugd werd voorts nog twee maal bekroond met de John Flandersprijs voor Vlaamse Filmpjes en werd vertaald in het Frans, het Duits, het Noors, het Italiaans, het Spaans en het Pools. Zijn meest recente werken zijn historische thrillers voor volwassenen: "Het Bloed van het Lam" (2006), "Nostradamus in Orval" (2007), "Het Illuminati Complot" (2008), "De paus van Satan" (2011) en "De Zaak Louis XVII" (2012).Voor de BRT(N)/VRT, een aantal Nederlandse omroepen, Radio Ostankino (Moskou), New Radio New York en voor de Vlaamse vrije radio's schreef en in het laatste geval regisseerde en produceerde Patrick Bernauw ettelijke luisterspelen. In 1994 ontving hij voor zijn luisterspel "La Comédie Française" de Prijs van de Provincie Oost-Vlaanderen voor toneel. Voor de VTM was hij co-scenarist van de series "Meester!" en "Wittekerke", en hoofdschrijver en storyliner van de jeugdsoap "Wat nu weer!?" Voor de VRT was hij co-scenarist van de sitcom "Alle Maten" en van de detective-reeks "Sedes & Belli".Met zijn toneelstukken, die hij vaak zelf regisseerde, viel hij eveneens regelmatig in de prijzen. Dat was onder meer het geval met "De Dochter van Calamity Jane", geschreven in samenwerking met Guy Didelez (Wim Verbeke Prijs voor Jeugdtheater, 1997) en de thriller "De Minister en het Maffia Meisje" (Sabam Prijs voor Toneel, 1999). Hij was ook actief in het beroepstheater. Zo schreef hij samen met Guy Didelez het figurentheaterstuk voor kleuters, "Beerenbodegem" (Taptoe, 1997) en met Frank Van Laecke "Semper Vivat" (Taptoe, 2005).In 1998 richtte Patrick samen met zijn broer Fernand het muziektheatergezelschap Compagnie de Ballade op, dat zowel voor een volwassenen publiek als voor jongeren speelt. Patrick Bernauw schrijft niet alleen de teksten waarvoor zijn broer Fernand de muziek componeert, maar regisseert de stukken ook en acteert/zingt erin mee. Met "Het Ware Verhaal van Calamity Jane" en met "De Sterke Verhalen Blues" trok hij jarenlang door het hele Vlaamse land. In 2005 werd Compagnie de Ballade onderscheiden met de prestigieuze Visser Neerlandia Prijs voor Musical, voor de productie "Scharpenelle".Momenteel is hij vooral actief als scenarist en producent van teambuilding moordspelen en stadsspelen. Samen met fotograaf Marc Borms werkt hij aan de reeks Mysterieus België, fotozoektochten op basis van een fotoboek. Compagnie de Ballade heeft hij heropgericht als productiehuis voor audio theater, waarmee hij is teruggekeerd naar een oude liefde, het luisterspel, en ook als performer een tweede adem gevonden lijkt te hebben.

Book preview