Hristiyanlığın Kurucusu Pavlus ve Hz. İsa'nın Tahrif Edilen Mesajı
By Mehmet Kuşak
()
About this ebook
Bildiğimiz mânâdaki Hristiyanlık tek kutuplu ve alternatifsiz mi başlamıştır? Hz. İsa (as) dinini tahrif edecek kişiyi ve dinini tahrifattan temizleyecek peygamberi haber vermiş midir?
İnciller’de yer alan tarihsel kayıtlar ne derece doğrudur? Yunanca yazan Müjdecilerin Hz. İsa’nın (as) bir zamanlar yaşadığı yerleşim yerlerine ait atıflarında ve Aramice kelimelere getirdikleri açıklamalarda ne tür hataları mevcuttur?
İnciller Hz. İsa’nın tebliğini doğru yansıtmakta mıdırlar? Tarihten ziyade metinsel kinâye ve sembolik dil mi içerirler? Bize dünyevî Hz. İsa’yı (as) yoksa hikâyesi şifahî rivayetlerle harmanlanmış ve Eski Ahit’ten ilham olan Pavlus ekolünün bir ‘kurtarıcı kahramanını mı anlatırlar?
Hz. İsa (as) hakkında anlattıkları ne derece doğru ve objektiftir? Atıf yapılan Eski Ahit ayetleri gerçekten İncil yazarlarının inanmamızı istediği teolojik öğenin bağlamını içermekte midir? Yanlış metinden doğru öğreti çıkarılabilir mi?
Müjdeciler İncilleri yazarken seleflerinin hatalarını nasıl düzeltmiştir? Ya da düzeltmek istenirken başka ne tür hatalar yapılmıştır?
Hristiyanlığa bakışınızı değiştirecek bu kitapta bütün bu soruların yanıtlarını bulacaksınız…..
Bu kitabı yazmaktaki amacımız Türkiye’nin son 20 yılı aşkındır yükselerek sarmakta olan misyoner faaliyetlerine bir karşı cevap hazırlamaktı. Türkiye’de İncil eleştirmenliği maalesef uzak bir konu sayılmakla beraber misyonerler, İncil’in derin eksiklikleri konusunda uyanmamış ve İslâm dini hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan kişileri kazanarak yayılmaktadır.
Hristiyanlık misyonu tüm dünyada emperyalist Batı’nın işgalleri için azami gayret sarf ederek yol açmaktadır. 2000 yıldır muharref İncilin insanlara tarafından bozulmuş mesajını insanlara iletilmekte ve bu süre zarfında Avrupa, Amerika ve Afrika genel olarak Hristiyanlaştırılmıştır.
Genç yaşta Hristiyan yapılan ve beyaz yerleşimcilerin yerlilere karşı zulümlerine isyan ederken tutuklanan Kenyalı siyasetçi Jomo Kenyatta mahkemede son sözü aldığında şu sözleri şöylemişti:
“Avrupalılar geldiklerinde onların elinde İncil, bizim elimizde ise topraklarımız vardı. Bize gözlerimizi kapatıp dua etmeyi öğrettiler. Gözlerimizi açtığımızda baktık ki İncil bizim, topraklarımız ise beyazların elindeydi.”
Türkiye üzerindeki misyon faaliyetlerinin belkemiğini oluşturan ‘Dinlerarası diyalog projesi’nin gerçek amacını anlamak için bu fikrin kurucu ve mimarlarından olan Papa II. Jean Paul 3. binyıldaki Hristiyan dünyası için düşüncelerini üçüncü kişilerden değil, Vatikan’ın resmi internet sayfalarından alıntılamaya çalışalım:
“Tüm dünyadaki kiliseyle, Asya kilisesi III. Hristiyan binyılının eşiğini Tanrı’nın başlangıçtan bu zamana kadar yaptığı mucizevi işlere hayret ederek geçecektir ve haçın nasıl I. binyılda Avrupa topraklarına, II. binyılda Amerika ve Afrika’ya ekildiğini kuvvetle bilerek III. Hristiyan binyılında da bu geniş ve önemli kıtada büyük bir inanç hasadının toplanması için dua edebiliriz”.
Bu misyonerlik faaliyetlerine destek verilmesi çerçevesinde de Türkiye’de ‘Dinler Arası Diyalog ve Hoşgörü’ projesi gündeme gelecekti. Bu çalışmaları yapan topluluk ilk defa 1962'de bu konuyu görüşmek için toplanmıştı. Daha sonraki toplantılarla da misyonerlik faaliyetinin bir parçası olmak üzere ‘Diyaloğa’ önem verilerek devam ettirilmesi kararlaştırıldı. II. Paul'ün 1991 yılında ilan ettiği ‘Redemptoris Missio’ (Kurtarıcı Misyon) isimli genelgesinin ‘Diğer dinlerden kardeşlerle diyalog’ başlığında (55. bölüm) aynen şöyle demekteydi:
"Dinler Arası Diyalog, Kilise'nin bütün insanları Kilise'ye döndürme amaçlı misyonunun bir parçasıdır...Bu misyon aslında Mesih'i ve İncil'i bilmeyenlere ve diğer dinlere mensup olanlara yöneliktir…Kurtuluş Mesih’in vasıtasıyla gelir; Dinlerarası diyalog Ev
Related to Hristiyanlığın Kurucusu Pavlus ve Hz. İsa'nın Tahrif Edilen Mesajı
Related ebooks
Romalılaşan İnciller ve Barnaba Rating: 1 out of 5 stars1/5Kanon: Kutsal Kitapların Yeni Bir Yorumu Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsİncil-i Barnaba? Bilimsel bir Araştırma Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsKutsal Kitap: Tevrat, Zebur ve İncil Tanrı Sözü mü? Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsTanrı Dağlarından Esintiler (Kırgız Hikayeleri Antolojisi 1) Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsDerin Düşünmek Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsÇözüm Kuran Ahlakı Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsİsevilik İşaretleri: "Jesus Signs" Rating: 3 out of 5 stars3/5Çanakkale -1915 Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsKuledeki Küçük Adam Rating: 0 out of 5 stars0 ratings50 Maddede Evrim Teorisinin Çöküşü Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsKur'ân'a Dair Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsKuran'ın Kaynakları Rating: 5 out of 5 stars5/5Atinalıların Devleti Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsIyilerin Ittifakı Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsTanıklar: "Kutsal Ruh inince... tanıklarım olacaksınız!" Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsHz. Yusuf Rating: 5 out of 5 stars5/5İmanı Çabuk Anlamak: 1 Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsSon Kehanet: (1. Kitap) Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsHocam, Allaha Peygambere Laf Etmek Caiz Midir? Rating: 5 out of 5 stars5/5Tanrı'nın Işıkları: Çöl'de Başlayan Hikaye Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsAtatüran 3. Cilt Rating: 1 out of 5 stars1/5Türkçe Almanca İncİl: Türkçe İncil 1941 - Lutherbibel 1912 Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsİngiliz Câsûsunun İ'tirâfları ve İngilizlerin İslâm Düşmanlığı Rating: 5 out of 5 stars5/5Dua: "Ya Rab ... bize dua etmesini öğret." Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsSwami Dayananda Saraswati’nin Kuran Eleştirisi Rating: 5 out of 5 stars5/5Yaratılış Gerçekliği-I: Evrim Teorisi Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsSosyo-Kültürel Açıdan Kafkasya Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsDinsizliğin İlkel Mantığı Rating: 0 out of 5 stars0 ratingsAteizm: Teori ve Pratik Rating: 0 out of 5 stars0 ratings
Reviews for Hristiyanlığın Kurucusu Pavlus ve Hz. İsa'nın Tahrif Edilen Mesajı
0 ratings0 reviews
Book preview
Hristiyanlığın Kurucusu Pavlus ve Hz. İsa'nın Tahrif Edilen Mesajı - Mehmet Kuşak
Önsöz
Bu kitabı yazmaktaki amacımız Türkiye’nin son 20 yılı aşkındır yükselerek sarmakta olan misyoner faaliyetlerine bir karşı cevap hazırlamaktı. Türkiye’de İncil eleştirmenliği maalesef uzak bir konu sayılmakla beraber misyonerler, İncil’in derin eksiklikleri konusunda uyanmamış ve İslâm dini hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan kişileri kazanarak yayılmaktadır.
Hristiyanlık misyonu tüm dünyada emperyalist Batı’nın işgalleri için azami gayret sarf ederek yol açmaktadır. 2000 yıldır muharref İncilin insanlara tarafından bozulmuş mesajını insanlara iletilmekte ve bu süre zarfında Avrupa, Amerika ve Afrika genel olarak Hristiyanlaştırılmıştır.
Genç yaşta Hristiyan yapılan ve beyaz yerleşimcilerin yerlilere karşı zulümlerine isyan ederken tutuklanan Kenyalı siyasetçi Jomo Kenyatta mahkemede son sözü aldığında şu sözleri şöylemişti:
Avrupalılar geldiklerinde onların elinde İncil, bizim elimizde ise topraklarımız vardı. Bize gözlerimizi kapatıp dua etmeyi öğrettiler. Gözlerimizi açtığımızda baktık ki İncil bizim, topraklarımız ise beyazların elindeydi.
Türkiye üzerindeki misyon faaliyetlerinin belkemiğini oluşturan ‘Dinlerarası diyalog projesi’nin gerçek amacını anlamak için bu fikrin kurucu ve mimarlarından olan Papa II. Jean Paul 3. binyıldaki Hristiyan dünyası için düşüncelerini üçüncü kişilerden değil, Vatikan’ın resmi internet sayfalarından alıntılamaya çalışalım:
Tüm dünyadaki kiliseyle, Asya kilisesi III. Hristiyan binyılının eşiğini Tanrı’nın başlangıçtan bu zamana kadar yaptığı mucizevi işlere hayret ederek geçecektir ve haçın nasıl I. binyılda Avrupa topraklarına, II. binyılda Amerika ve Afrika’ya ekildiğini kuvvetle bilerek III. Hristiyan binyılında da bu geniş ve önemli kıtada büyük bir inanç hasadının toplanması için dua edebiliriz
. 1
Bu misyonerlik faaliyetlerine destek verilmesi çerçevesinde de Türkiye’de ‘Dinler Arası Diyalog ve Hoşgörü’ projesi gündeme gelecekti. Bu çalışmaları yapan topluluk ilk defa 1962'de bu konuyu görüşmek için toplanmıştı. Daha sonraki toplantılarla da misyonerlik faaliyetinin bir parçası olmak üzere ‘Diyaloğa’ önem verilerek devam ettirilmesi kararlaştırıldı.
II. Paul'ün 1991 yılında ilan ettiği ‘Redemptoris Missio’ (Kurtarıcı Misyon) isimli genelgesinin ‘Diğer dinlerden kardeşlerle diyalog’ başlığında (55. bölüm) aynen şöyle demekteydi:
Dinler Arası Diyalog, Kilise'nin bütün insanları Kilise'ye döndürme amaçlı misyonunun bir parçasıdır...Bu misyon aslında Mesih'i ve İncil'i bilmeyenlere ve diğer dinlere mensup olanlara yöneliktir…Kurtuluş Mesih’in vasıtasıyla gelir; Dinlerarası diyalog Evanjelist misyondan vazgeçmek demek değildir
2
Daha ilginci ilerleyen diyalog sürecinde Roma Dinlerarası diyalog başkanı kardinal Reuters’in nakliyle Jean-Louis Tauran, Fransız Katolik La Croix gazetesine şu skandal demeci verecekti:
Müslümanlar Kur’an’ın derinlemesine tartışılabileceğini Allah kelamı olarak dikte ettirilerek yazıldığını söyledikleri için kabul etmiyorlar.. Böyle bir mutlak yorum ile inancın içeriğini tartışmak zordur.. Müslümanlar Kur’an-ı Kerim’i kelimesi kelimesine Allah kelamı olduğuna inanıyorlar hâlbuki birçok Hristiyan tanrıbilimci ve bazı Müslüman aydınlar da kutsal metinlerin ilahi ilhamla yazılan ve meydan okunabilen ve tekrar yorumlanabilen insan yapıtı olarak kabul ediyor.
3
Tauran’a göre diyalog için önşart Kur’an-ı Kerîm’in (hâşâ!) Allah kelamı olmadığını tartışabilmekti. Aksi takdirde bu, diyalog için tartışma önünde engel olarak kalacaktı!
Bu verdiğimiz bilgiler ışığında bir değerlendirme yapılacak olursa ülkemizde maruz kalınan diyalog akımının aslında bir Vatikan misyon projesi olduğu, Müslümanlardan taviz olarak da öz inançlarının istendiği görülmektedir.
Türkiye’de ücretsiz dağıtılan İncil hakkındaki propaganda kitaplarında ve Türkçe internet sitelerinde Hristiyanlar, diyalog, hoşgörü ve anlayış vs. dinlemeden Kur’an-ı Kerîm’e, İslâm’a ve onun hak peygamberi Hz.Muhammed’e (sav) haksız ve yalan yanlış bilgilerle saldırmaktadır. Kur’an-ı Kerîm’in bütünlüğü ve hadislerin saklanmasıyla ilgili iddialara İslam âlimlerince cevap verilmektedir. Ancak misyoner saldırılara tam bir karşılık olması açısından İncil’in metinsel eleştiri alanında yeterince soru yöneltilmemektedir. Biz bu konuda Batı’da yazılmış çeşitli kitaplardan, makalelerden ve internet sitelerinden topladığımız yazıları kendi yorumlarımızla derleyerek bir kitap çalışması yapmayı istedik.
İyi okumalar dileriz.
Mehmet KUŞAK,
Çanakkale, Eylül 2016.
Yazar Hakkında
Nisan 1980’de Edirne’de doğdu. Ortaokul ve liseyi Edirne Anadolu Lisesi’nde okudu. Lisans eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi inşaat mühendisliği bölümünde aldı. Ortadoğu’nun değişik ülkelerinde bulundu.
Araştırmalarının konusu Kutsal Kitap, Apokrif metinler ve Kur’an-ı Kerim’in karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Üniversite yıllarından beri merakla araştırdığı mukayeseli dinler tarihi konusundaki bulguları bir dizi kitaba dökmeye karar verdi. İlk yazdığı kitap ‘Hristiyanlığın Kurucusu Pavlus ve Hz.İsa'nın Tahrif Edilen Mesajı’dır. Diğer kitap çalışmaları devam etmektedir.
Evli, iki çocuk sahibidir. İngilizce ve Rusça bilmektedir.
İçindekiler
Hristiyanlığın Kurucusu Pavlus ve Hz. İsa'nın Tahrif Edilen Mesajı
Önsöz
Yazar Hakkında
İçindekiler
1. İncili Yazarlarının Kim Olduklarının Tespiti
İncillerin Anonim Doğası
İncillerden Anonim Alıntılar
2. İnciller Göz Tanıklarının Kayıtları mıdır?
Kısa Bir Arkaplan Bilgisi
Bu Yazarlar Görgü Tanığı Mıydı?
Markos İncili’nin İlk Yazılı İncil olduğunun ve Diğer İnciller’in Bundan Kopyalandığının Kanıtları
Luka ve Matta’nın Markos’un Sırasına Bağımlılığı
Luka ve Matta’nın Markos’tan Aldığı Kelimeler
Markos İncilinin İçeriğinin Çoğu Matta ve Luka Tarafından Kopyalanmıştır
Matta, Markos’un Anlatımını Kısaltmıştır
Markos’un Yazım Stili
3. Yazımsal Yorulma Matta’nın Markos’tan Esinlendiğini Nasıl Kanıtlıyor?
Sinoptik Problemin Çok Kısa Tanımı
İncillerde Yazımsal Yorulmanın Ortaya Çıkarılması
Markos’un Önceliği Teorisinin Belkemiği olarak Yazımsal Yorulma
Matta’nın Markos’un Hikayelerini Geliştirme Çabası
Luka’dan Yazımsal Yorulma Örnekleri
1. Ekinci Meseli
2. Luka ve 5000 kişinin doyurulması
3. Mesih ve Kaybolan Şahitler
4. Cüzzamlı hastanın temizlenmesi kıssası
5. Hz.İsa’nın (as) Annesi ve Kardeşleri Hakkındaki Hikâye
6. Felçli hastanın iyileştirilmesi kıssası
7. Hangi Kent?
8. Emanet Para Meseli
9. Kefernahum Ne Kötülük Yaptı?
10. Takip et ve Ayrıl!
11. Saç Teline Zarar Verilmeden Gerçekleşen Ölüm!
12. 70’lerle Karıştırılan 12’ler.
13. Kayıp Kulaklar
14. Hz.Zekeriya (as)’nın Kıssası
15. Hangi Küçükler?
4. Markos’un İncili Göz Tanıklığına mı Dayalı?
Markos İncili’nin Yazarı Havari Markos Değildi.
Petrus’un Yoldaşı Sanılan Markos’tan Daha Da Şüpheli İfadeler
Matta’nın Markos’un Esgeçtiği Yerlere Eklediği Yahudi Öğeler
Markos’un Yahudiler’in Niteliklerini Hakkındaki Bildikleri
İsa Mesih’in Markos’taki Sanal Mahkemesi ve Tarihsel Yanlışları
5. Matta İncili’nin Göz Tanıklığı İddiası
6. Luka İncilinin Yazarı Luka Değildir
Pavlus’un Sadık yoldaşı olarak Luka
Pavlus’la gezen bir yoldaş olarak Luka ve Elçilerin İşleri kitaplarının yazarı
7. Luka’nın Göz Tanıklığı
Luka’ya Atfedilen Elçilerin İşleri
Elçilerin İşlerinde Pavlus ve Petrus: Grek Edebiyatından Alıntılar
8. Yuhanna İncili’nin Göz Tanıklığı İddiası
İsa Mesih Yuhanna'nın söyledi dediği herşeyi söyledi mi?
9. Yeni Ahit ve Midraş
Midraş Nedir?
Yeni Ahit’te Midraş’ın Kullanımı
Açık Mezar Hikâyesi Tarihsel Bir Olay Gibi Mi Algılanmalı?
Markos ve Luka’da Eski Ahit’ten Kopyalanan Mucizeler
Yeni Ahit’teki Mucizelere Bir Bakış
İncilde Verilen Gizli Mesaj: Hz. İsa (as), Hz.Yunus`tan (as) daha büyüktür!
Hz. İsa (as), Hz. İlyas (as) ve Luka
Elçilerin İşlerinde Haram Olan Etlerin Helâl Kılınması (10:9-16)
Yuhanna’daki Suyu Şaraba Döndürme Mucizesi Krallar Kitabından Esinlemedir
Yeni Ahit’in Değiştirilen Mucizeleri
Hz.İsa’nın (as) Eski Ahit’ten Esinlenilen Kurgusal Kıssalarına Başka Örnekler
1. Çölde Hz.İsa’nın (as) Şeytan’la denenmesi
2. Hirodes ve Mısır’a Kaçış
3. Başlangıçta Söz vardı
4. Vaftizci Yahya ve İlyas Kıssası
5. Hz.İsa’nın Denizin Üzerinde Yürümesi
6. Şiddetli Rüzgârın ve Fırtınalı Denizin Sakinleştirilmesi, Kayıktakilerin Kurtarılması
7. Danyel’in Kitabı ve Boş Mezar hikâyesi
8. Yeryüzünün Bağrında Üç Gün
9. Hz.İsa’nın (as) Sözde Vaftiz edilmesi (1:9-11)
10. İlk Havarilerin Seçilmesi (1:16-20)
11. Kefernaum’da Cin Çıkarma
12. Havariler Misyona Çıkarken Hz.İsa’nın verdiği talimatlar (6:7-13)
13. Suriye-Fenikeli Kadın (7:24-30)
14. Sağır ve Körlerin İyileştirilmesi (7:31-37; 8:22-26)
15. Mesih’in Kudüs’e giriş (11:7-11)
16. İncir ağacının lanetlenmesi (11:12-14, 20)
17. Sanhedrin Mahkemesi (14:53-72)
18. İstefanos’un Taşlanarak Öldürülmesi
19. Pavlus’un Hristiyan Olması (9:1-21)
20. Hz.İsa’ya İhanet Eden Yahuda ve Çıplak Kaçan Adam
21. Hz.İsa’nın (as) Sözde Çarmıha Gerilmesi
22. Hz.İsa’nın (as) Tanınması
23. Gerasa’daki Mecnun
24. Hediye Getiren Üç Hikmetli Mecusi
25. Mabedin Temizlenmesi (1:15-18)
26. Arimatealı Yusuf (15:42-47)
10. İncillerdeki Bir Çok Kişi ve Yer Adı Kurgudan İbarettir.
1. Kefernaum
2. Beytanya ve Beytfaci
3. Beytsayda
4. Gerasa ve Dekapolis
5. Zeytindağı
6. Celile Gölü
7. Nasıra
8. Dalmanuta
9. Yehuda İskaryot: Hz.İsa’ya (as) İhanet eden Yahudi
10. Petrus’un Ateşler içinde Yatan Kayınvalidesi
11. Arimatealı Yusuf
12. Yair
13. Salome
14. Bartimaeus
15. Petrus
16. Kefas
17. Yuhanna
18. Yakup
19. Andreas
20. Levi
21. Matta
22. Thaddeus
23. Theophilos
11. Gerçek Peygamberler İslam’ı Tebliğ Ederler
Eski Ahit’te Tevhit İnancı
Eski Ahit’te Peygamberlerin Ortak Mesajı İslam
Safa ve Merve’nin İkizleri: Siyon ve Morya
Eski Ahit’teki Hanif Gelenekte Mabet ve İbadet Kuralları
Hagg ha-Sukkoth (Çardak Bayramı) ve Hacc ile Benzerlikleri
Eski ve Yeni Ahit’te Peygamberler Namazı İbadetini Eda Etmiştir
Tevrat'ta Zekât-Sadaka İbâdeti
Eski Ahit’te Abdest
12. Hz. İsa’nın Gerçek Öğretisi
Tahrif olan Eski Ahit Ayetleri
Hz. İsa’nın (as) Zamanındaki Yahudi Mezhepleri
Hz. İsa (as) Yalnız Tevhidi Öğretirdi
Hz.İsa (as) Bir Peygamberdi.
Hz.İsa (as) Yalnız İsrailoğullarına Gönderilmişti.
Hz.İsa (as) Tevrat’ı Doğrulamıştır
Hz.İsa’nın (as) Asli Günah Hakkında Yaklaşımı
Hz. İsa (as) Risaletini İspat İçin Mucizeler Getirmişti.
Hz. İsa (as) Mesellerle Öğretirdi
Hz. İsa (as) Dönemin İsrailoğullarından İnançsız Güruhu Lânetlemişti
Hz.İsa (as) Bir Beşerdi ve Beşeri İhtiyaçları Vardı
Komünyon Ayini Hz.İsa’nın (as) Değil Pavlus’un Öğretisidir
Son Yemek ve Üzeri Örtülen Mucize: Cennet’ten Bir Sofra
Göksel Sofra Mucizesinin Arka Planı
Hristiyanlık’ın İlk Sembolleri Olarak Balık ve Çapa
13. Hristiyanlığın Gerçek Kurucusu: 13. Havari Pavlus
Tartışmaların Bir Numarası Pavlus
Hristiyanlığın Gerçek Kurucusu Pavlus İçin Ne Dediler?
Pavlus’un Dinînin Analizi
Pavlus’un Gizemi ve Mithras İnancı
Mithraizm ve Hristiyanlığın Ortak İnançları
Erken Kilise Babalarının Putperest İnançları Hakkındaki Görüşleri
14. Pavlus Hz.İsa (as) Hakkında Ne Biliyordu?
Ana Problemin Açıklanması
İncil Hikâyeleri İnciller Yazılmadan Önce Herkesçe Biliniyor muydu?
Pavlus’un Tarihsel Hz.İsa’ya (as) Diğer Referansları
Pavlus Hz.İsa’nın (as) Söylemediği Sözleri Referans Gösteriyor
İlk Hristiyanlar Havarilerce Eğitilmediler!
Pavlus’un Hz.İsa Hakkında Bildiklerinin Değerlendirilmesi
15. Hz.İsa (as) Dinine Zarar Verecek Kişiyi Bildirmiştir
Efendim Efendim diyen herkes cennete giremeyecektir
Hz. İsa (as) ‘Yırtıcı Kurtlar’dan Haber Veriyor
Eski Ahit’teki Yırtıcı Kurt Kehaneti
Hezekyel Peygamberin Yırtıcı Kurtlar Hakkındaki Uyarısı
16. Hz.İsa’nın (as) Gerçek Halefleri: Adil Yakup ve Sünnet Kilisesi
Yeni Ahit’e Göre Adil Yakup Kudüs’teki Merkezi Nasrânîyetin Başkanıydı.
Adil Yakup’un Mektubu ve Pavlus
Adil Yakup’un Ölümü ve Kudüs Kilisesinin Kaderi
Havarilerin Halefleri Nasranîler ve Ebyonlar
17. Hz.İsa’nın Dili: Aramice
18. Aramice Vahyedilmiş ve Kayıtlı Bir Gerçek İncil Vardı
19. Hz. İsa (as) Çarmıha Gerilmedi
Kanon İncil'lere göre Hz.İsa'nın (as) çarmıha gerilişi
Çarmıha Geriliş Olayında Kadınların Şahitliğinin Analizi
Kur'an-ı Kerîm 'e göre Çarmıha Gerilme Olayı
Erken Hristiyan Yazarlarına göre Hz.İsa'nın Çarmıha Gerilmesi olayı
Birçok Apokrif İncillerde Çarmıha Gerilen Hz.İsa Değildi.
Büyük Şit'in İkinci Antlaşma Kitabı (M.S. 190-230)
Yuhanna'nın İşleri (M.S. 150-200)
Petrus'un Kıbtî Kıyamet Kitabı (M.S. 200-255)
Yakub'un Birinci Kıyamet Kitabı (M.S. 180-250)
Hz.İsa’nın (as) Suikasttan Kurtulması Zebur'da Nasıl Müjdelenmişti?
20. Kur’an-ı Kerîm’de ve Apokrif İncillerde Hz.Meryem ve Hz.İsa’nın Doğumu
Hz.Meryem için Mabede Adanması
Kur’an-ı Kerîm’de, Kanon ve Apokrif İncillerde Hz.İsa’nın (as) Doğumu
Hristiyanlıkta Noel Ağacı Geleneğinin Muhtemel Kökeni
Thomas’ın Apokrif Çocukluk İncili
21. İncil’de Beklenen Paraklētos: Hz.Muhammed (sav)
Paraklētos Bir Vasiyet Tarzında Haber Veriliyor
Beklenen Peygamber –‘Yapıcıların Reddettikleri Taş’ Kim?
Paraklētos Kutsal Ruh mu?
Paraklētos Beşeri Bir Karakter Olarak Anlaşılmıştı
1. Simon Magus
2. Sinoplu Marcion
3. Montanus
4. Mani
Paraklētos’un Anlamı
22. Mesih, İncil ve Nasrânî Kelimelerinin Etimolojileri
Mesih Kelimesinin Gerçek Etimolojisi
Allah Tarafından Meshedilen Peygamber Anlamında Mesih
İlâhî Hükümleri Yetkisiyle ‘Nesheden’ bir Mesih
Çokça Seyahat Eden Anlamında Mesih
Seyahat Etmenin Hz.İsa’nın (as) vazifesi ile ne ilişkisi vardır?
Hastalıkları Mesh (Dokunma) İle İyileştiren Kimse Anlamında Mesih
Deccal Niye Mesih Diye Adlandırılmıştır?
İncil Kelimesinin Etimolojisi
Hz.İsa’nın Gerçek Takipçilerinin Lakabı: Nasârâ (Nasrânîler)
İncil'de Tahrif Edilmiş Ünvan: İnsanoğlu
Kısaltmalar
KAYNAKLAR
1. İncili Yazarlarının Kim Olduklarının Tespiti
İncillerin göz tanıklıklarına ait eserler olduğu iddiasının en büyük problemlerinden biri de bu kitapları gerçekten kimin yazdıklarının belli olmamasıdır. Aslında Hristiyan geleneği İncilleri Havarilere veya bunların yakınındakilere atfederler.
· Markos İncili Petrus’un tercümanı Markos’a atfedilir. Aynı Markos’un Elçilerin İşleri’nde (Elç.İşl. 12:12;13:5,13;15:37,39), Pavlus’un mektuplarında (Kol.4:10; II Tim. 4:11; Flm. 24:1) ve Petrus’un birinci mektubundaki (I Pet. 5:13) ‘Yuhanna Markos’ olarak geçmektedir.
· Matta İncili, yine bu İncil’de geçen sonrada 12 Havarilere dâhil olan (Mt. 10:3, Mr. 3:18; Lk. 6:15; Elç. İşl.1:13) vergi toplayıcı Matta’ya (Mt. 9:9, 10:3) atfedilir.
· Luka ve Elçilerin İşleri kitabı hekim (Kol. 4:14) ve Pavlus’un yoldaşlarından olan (Kol. 4:10-14; Flm. 1: 23-24; II Tim. 4:11) Luka’ya atfedilmektedir.
· Dördüncü İncil’in Yuhanna tarafından yazıldığı varsayılmaktadır. Yuhanna, Zebedi’nin oğludur ve kendisi bir balıkçıdır. (Mt. 4:21) Matta, gibi o da Havariler’den biridir. (Mt. 10:2; Mr. 3:17; 6:14; Yh. 21:2; Elç. İşl. 1:13).
İncillerin Anonim Doğası
İncillerin içinde yazarlarının kim olduğuna dair açık bir referans mevcut değildir. İnciller başlangıçta anonim (yazarı belli olmayan) yazılar olarak dolaşımda bulunmaktaydı. Buna dair iki kanıt mevcuttur. Birincisi İncillerin içeriklerinden yapılan anonim alıntılar ve eski zamanlara ait adlandırma geleneği.
İncillerden Anonim Alıntılar
M.S. 150 yılından öncesine dek yapılan İncil referansları hep isimsizdir. Birkaç örneğe bakalım: 1 Erken örneklerden biri I.Klement’in (M.S. 96) yaptığı referanstır.
Efendimiz İsa Mesih’in yumuşak huylu olma ve sabır hakkında verdiği derslerden birinde ne dediğini hatırlayalım. ‘Merhametli olun ki merhamet olunasınız, affedin ki affedilesiniz, kendi yaptığınızdan size yapılacak, yargılarsanız yargılanacaksınız, incelik gösterirseniz size de gösterilecek. Payınıza kendi terazinize göre tartılacak’ dedi (I. Klm. 13)
Tamı tamına aynı olmasa da benzeri söylemleri Matta’da bulmaktayız:
Bu söylemler şifahî bir rivayetten, bir söylemler kaynakğından (Q İncili) veya Matta İncilinden bile alınmış olabilir. Durum ne olursa olsun referans Hz.İsa’nın nerede ve nasıl söylediğine değil ne söylediğine yapılmıştır. Alıntının yapıldığı kaynak adı verilmemiştir.
Ignatius bir sonraki ele alacağımız kilise babasıdır. (öl. M.S. 110) İzmirlilere mektubunda Hz.İsa’nın (as) Hz.Yahya (as) tarafından sözde vaftizine referans yapmaktadır:
İgnatius bu alıntıları Matta diye bir İncilin varlığından haberi olmasa da açıkça Matta’dan yapmıştı:
Ne var ki Yahya, «Benim senin tarafından vaftiz edilmem gerekirken sen mi bana geliyorsun?» diyerek O'na engel olmak istedi. İsa ona şu karşılığı verdi: «Şimdilik buna razı ol! Çünkü doğru olan her şeyi bu şekilde yerine getirmemiz gerekir.
(Mt.3:14-15)
İgnatius’un mektubunu yazdığı aynı zamanlarda ‘Didake’ adlı çok eski kilise talimatı da yazılmıştı. Didake’nin 8. Bölümde ‘Efendinin İncil'de belirttiği gibi dua edin’ denmektedir. Bu dua versiyonu Luka’dan (Lk.11:2-4) ziyade Matta’daki Efendinin duasına benzemektedir. (Mt.6:9-13) Didake de birden fazla İncilin varlığından haberdar değildir ve referans yaparken bir spesifik bir İncil adı verilmeden (Matta, Markos, Luka veya Yuhanna) İncil’de belirttiği gibi denmektedir.
M.S. 130-135 yıllarında yazılan Barnabas’ın mektubu da açık isim belirtmeden Matta’dan referans yapmaktadır:
Yazan yerine getirilirken buşunalım diye uyanık olalım, çünkü yazılmıştır, Çünkü çağrılanlar çok, ama seçilenler azdır.
(Barnabas 4:14)
Bu Matta’dan yapılan bir alıntıdır:
Çünkü çağrılanlar çok, ama seçilenler azdır.
(Mt. 22:14)
Justin Martyr (M.S. 100-M.S. 165) ve yakın çağdaşı Papias ile İncilin anonim kimliğinde bazı değişikler başlar. Justin Martyr’in kitaplarında Elçilerin İşleri’nden bölümler ve Hz.İsa’nın (as) sözlerinin kaydedildiği ‘Havarilerin Anıları’ referanslar buluruz. Justin (M.S. 140 Marcion’dan sonra) ilk yazılı bir dökümanı adlandırmada ‘İncil’ terimini kullanan kişidir.
Bu ikisinden önce İncil terimi sadece ‘Hristiyanlar tarafından vaaz edilen müjde’ anlamında kullanılıyordu. 2
İlk Savunma (First Apology, M.S. 155)
Elçiler, İncil denilen, kendi taraflarından yazılan hatıratında üzerilerine emrolunanı böylece bize ilettiler: Beni anmak için böyle yapın, bu benim bedenimdir; Aynı şekilde, kâseyi alıp şükretti, dedi ki: Bu benim kanımdır ve onu sadece onlara verdi.
Bu Luka 22:19’dan alıntıdır.
Trypho ile Diyalog 100:1 (Dialogue with Trypho) (M.S. 160)
İncil’de şöyle yazılıdır. O dedi ki:
Babam her şeyi bana emanet etti. ve
Oğlu, Baba'dan başka kimse tanımaz. Oğuldan ve oğlun Baba'yı tanıtmayı dilediği kişilerden başkası da Baba'yı tanımaz.
Bu Matta 11:27’den alıntıdır. Justin’den muhtemelen İncil’e yapılan bir referans mevcuttur.
Trypho ile Diyalog 106:3 (Dialogue with Trypho) (M.S. 160)
Havarilerden birinin adının Petrus diye değiştirdiği
ve bunun böyle olduğu onun ‘anılarında’ yazıldığında bunun yanı sıra Zebedi’nin oğlu olan iki kardeşin isimlerini gökgürültüsünün oğulları anlamına gelen Boanerges’e değiştirdiği de yazılıdır."
..Petrus adını verdiği Simun, Beni-Regeş, yani `GökgürültüsüOğulları' adını verdiği Zebedi'nin oğulları Yakup ve Yuhanna..
Bu pasaj Markos 3:16-17’den alıntıdır ve Justin’in Markos İncilinin ismini bilmese de içeriğini bildiğini gösterir. Soru bahsi geçen anıların Petrus’a mı yoksa Hz.İsa’ya (as) mı ait olduğudur. Durum ne olursa olsun Justin açıkça bir İncil adı vererek referans göstermemektedir. Referansları da birkaç İncilin karışımı şeklindedir. 3
İlk Savunma (First Apology) 19:7
Efendimiz İsa Mesih’in şöyle dediğini biliriz: Sizi öldürenlerden ve bundan sonra bir şey yapamayanlardan korkmayın ancak öldürdükten sonra bedeni ve ruhu Cehenneme atmaya kadir olandan korkun.
Bu ifadeler Matta ve Luka’dan iki pasajın birleşimidir:
Bedeni öldüren, ama canı öldürmeye gücü yetmeyenlerden korkmayın. Hem canı hem de bedeni cehennemde mahvedecek güçte olan Tanrı'dan korkun..
(Mt. 10:28)
Siz dostlarıma söylüyorum, bedeni öldüren, ama ondan sonra başka bir şey yapamayanlardan korkmayın. Kimden korkmanız gerektiğini size açıklayayım: kişiyi öldürdükten sonra cehenneme atma yetkisine sahip olan Tanrı'dan korkun.
(Lk. 12:4-5)
Justin ya bunları hafızasından yazmış veya birkaç İncilden meydana bir harmoni metni kullanmıştır. Herhalükarda Justin’in Matta veya Luka’ya göre bir referans göstermediğine dikkat edin. Kendisi bunlardan sadece Hz.İsa’nın (as) sözleri olarak bahsediyor.
İncillerin varsayılan yazarlarına ilk referans Irenaeus’tan (M.S. 130-200) gelmektedir. Kendisi ‘Sapkınlara Karşı’ (Against Heresies, M.S. 180) kitabında Markos, Matta, Luka ve Yuhanna ifadelerini açıkça kullanır. Against Heresies 3.10.5’te Markos’a, 3.16.2’de Matta’ya, 3.10.1’de Luka’ya, 3.11.1’de Yuhanna’ya açıkça referans gösterir.
Irenaeus’tan sonra artık bir isme sahip olan İnciller için bu isimler evrensel olarak kullanılmaya başlanmıştır. İskenderiyeli Klement, (M.S. 150-215) Derlemeler (Stromata) adlı eserinin 1:21 bölümünde içinden Hz.Meryem’in sözde şeceresini referans gösterdiği Matta’nın ismini verir.
Ayrıca bundan sonra kendi isimlendirmeleri altında İnciller için inceleme yazılarını buluruz. Hippolytus (M.S. 170-236) Yuhanna’nın Havari Yuhanna tarafından yazıldığını savunan bir yapıt hazırlar. Origen de (M.S. 185-254) Matta ve Yuhanna üzerine yorumlarını yazar. 4
Erken Hristiyanların İncil referanslarına ait bulguları şöyle özetleyebiliriz. MS1.y.y.’ın sonundan (M.S. 96) M.S. 2.y.y.’ın ortasına dek İncillerden hep anomin olarak söz edilir. Bu zamanlarda kendilerine özel bir Havari ismi atfedilmeden sadece ‘Havarilerin anıları’ veya sadece ‘İncil’ olarak anıldıklarını öğrenmekteyiz. Justin'in ‘Diyaloğ’unda (106:3) Markos’tan spesifik bir referans yapılması mümkün görünmektedir. Eğer durum böyleyse Petrus’la alakalı bir İncil olarak Markos’a açık referans M.S. 160 yılında yapılmış olmaktadır. Sadece M.S. 180 yılında Irenaeus'un ‘Sapkınlara karşı’ adlı yapıtında dört İncilin adlarına ve oradan alıntı yapılan pasajlara denk geliriz. Bu açık adlandırmalar daha sonra kilise babalarının yazılarında genel kabul görmüştür.
2. İnciller Göz Tanıklarının Kayıtları mıdır?
Birçok Hristiyan İnciller’in göz tanıklığına dayalı olduğunu iddia edebilir. Sonunda Markos ve Luka’nın yazarlarının Markos ve Luka değil onlara çok yakın birilerinin kayıtları olduğu noktasına varmaktadırlar. Ancak maalesef bu iddiaların doğrulanabilmesi çok zor görünmektedir. Peki, bu iddialar mantıklı mıdır? 1
Kısa Bir Arkaplan Bilgisi
Kanonik yani Hristiyanlarca apokrif İncillerden ayrılıp kabul edilen ve Hz.İsa’nın hayatını anlattığını iddia eden dört İncil vardır. Bunlar Matta, Markos, Luka ve Yuhanna’dır. Bunlardan Matta, Markos ve Luka Sinoptik İnciller olarak bilinir. Zira bunlar birbirine üslupça yakın olduğu gibi birbirinden kelimesi kelimesine alıntı yapmışlardır. Bunların metinsel farklılıkları sıkça araştırılmıştır.
Tarafsız araştırmacıların metinsel kıyaslarının sonucuna göre, Matta ve Luka’nın Markos’tan sonra yazıldığını ve Markos’un bu İncil’in kaynağından istifade ettiği sonucuna varılmıştır.
Markos İncili’nin 661 ayetinden, Matta’nın İncili’nde 607 ve Luka İncil’inde 360 adet kullanılmıştır. Bununla beraber bu iki İncil’de olup da Markos’da olmayan 230 ayet vardır. Birçok İncil araştırmacısı, Matta ve Luka’nın Q
(Almanca Quelle, yani hem sözlü hem yazılı olması muhtemel Kaynak
gelenek anlamında) kaynağından faydalandığını iddia ederler. Q
nun yazılı varlığı tartışmalı olsa da evrensel olarak kabul edilen şey bunu Matta’nın ve Luka’nın bilip Markos’un kullandığıdır. Gerçek silsile nasıl olursa olsun, Matta, Markos ve Luka’daki benzerliklerden yola çıkarak bazı İncillerin diğer İnciller için kaynaklık teşkil etmiş olduğu görülmektedir.
Ayetleri kopya edip kendi versiyonunu oluşturmanın adı göz şahitliği olmamalıdır. Kaldı ki göz şahitliğinin doğruları yüzde yüzde veremeyeceği hakkında Bart Ehrman şöyle demektedir:
Konu hakkında çok düşünmeyen birçok kişi için göz tanıklığı, bu tür tanıklığa dayanan bir hikâyenin doğruluğu için garanti teşkil eder..Sadece belirli bir olayın iki görgü tanığını düşünün. İkisi hep aynı mıdır? Tam olarak değildir. Bazen eksiltip fazlalaştırdakları şeylerde, küçük detaylarda farklı fikir birliği yapmamaktadırlar. Sıksık da daha önemli noktalarda çelişebilirler..hiçbir zaman hikâyeyi kelimesi kelimesine aynı şekilde anlatmazlar. Eğer görgü tanıkları olayları her zaman tamamen doğru yansıtsalardı jürinin katılımı ile mahkeme kurmaya gerek kalmazdı. Sadece bir kişiye ne olduğunu sorardık
2
Bu Yazarlar Görgü Tanığı Mıydı?
Bu durum bazı ilginç soruları beraberinde getirmektedir. Neden Matta gibi bir görgü tanığı başka birinin kitabının % 90’ını kullansın ki?
Neden Pavlus’un yoldaşı olan Luka, Markos’un yazılı kaynağını kullansın? Eğer Luka Pavlus’u, Pavlus da Petrus’u tanıyorduysa ve Petrus Pavlus’a Hz.İsa hakkında çok hikâyeler anlatmışsa, Luka o zaman Hz.İsa hakkında ikinci ve üçüncü ağızdan anlatımlara dayanmadan yazı yazabilirse; eğer Matta ve Luka’nın üçüncü veya dördüncü el bir tanıklığa dayandığı görülüyorsa, Hristiyanlar Markos’un göz şahitliğini ispat etseler bile tüm sorunlar ortadan kalkmaz.
Markos’un Markos tarafından yazıldığı nereden bilinmektedir? Bunun kısa cevabı şudur: Bunu Papias söylemiştir! (2 Papias bir psikopos ve erken kilise tarihinin çok azimli bir dökümancısıydı. Yorumlar adlı (Interpretations) kitabını M.S. 120 yılından sonra yazmıştı. Hz.İsa (as) M.S. 30 yılında yeryüzünden ayrıldıysa, Markos kendi İncilini M.S. 70’te, Papias da bundan 50 yıl kadar sonra ‘Yorumları’nı yazmıştı. Aradaki 50 yıllık dönem Papias öyle söylediği için kapanıvermişti!
Peki, Papias’ın böyle söylediğini nereden bilmekteyiz? Papias’ın orijinal yazıları değil kopyaları bile elimizde yoktur. Bunun yerine M.S. 320’de Eusebius’un "Kilise Tarihi"adlı eserinden Papias’a isnat ettiği kitabı vardır. Eusebius’un bunları söylediğini nereden biliyoruz? Bunu da kitabının 10.asırdan kalan en eski kopyalarından ve bir de Süryanice çevirisinden (M.S. 462) biliyoruz.
Hadis nakil metodundaki gibi inceleyecek olursak, râvi zinciri şu şekildedir:
1. Petrus birebir göz tanığıdır
2. Markos onun kâtibi olarak olayların akışına göre İncili’ni yazmıştır.
3. Bunu birisi Papias’a söylemiştir
4. Papias kitabını yazmıştır.
5. Kopya eden yazıcılar tarafından kitabı korunmuştur.
6. Eusebius bunun parçalarını referans göstermiştir.
7. Eusebius’un kitabının elimizdeki en eski nüshasının kopyasını iletmek için yazıcılar kitabı tercüme etmiştir.
Markos hakkında böylece elimize geçen en eski kanıt parçası kendisinden 400 yıl sonra yazılmış olmaktadır. Bu ise çok zayıf bir zincirdir. Yazılı iletim zincirinde aradaki kayıp halkaların sayısı belki ileride arttırılabilir. Ama şu an bunu bilemeyiz. Papias Küçük Asya’da Hiyerapolis’in psikoposu idi. Markos İncili Suriye’de yazılmış olabilirdi ancak bu İncil’i Papias’tan ayıran zincirin uzunluğunu bilememekteyiz. Aynı şekilde Papias’ı Eusebius’tan, Eusebius’u en eski kopyalarından ayıran yazıcıların sayısını da bilememekteyiz.
Eusebius’un Papias hakkında çok olumlu referans vermediğini de göz önüne alacak olursak olaylar daha da kötü bir hâl almaktadır. Eusebius, Papias ile alâkalı olarak şunları söyler:
Hitabetinden anlaşılacağı gibi zayıf bir kavrayışa sahiptir.
(Church History, III, bölüm 39, paragraf 13).
Papias’ın şunları söylediğini gözönünüze getirin:
Yehuda intihar etti ve başaramadı, kafasını çarptıktan sonra o kadar genişledi ki bir saman arabasının geçebileceği genişlikteki bir sokaktan artık geçemiyordu.
(Ante Nicenean Fathers, I, 153.)
Bu anlatım Matta’da geçen Yehuda’nın sonu hikâyesinden daha güvenilir midir bilinmez ancak Papias’ın İncil’in nakil zincirinde güvenilir bir halka olmadığını göstermek için uygundur.
Eusebius’un Kilise Tarihi
yapıtı birçok günümüz araştırmacısı tarafından güvenilmez bulunmaktadır.
Papias için benzeri bir durum Matta hakkında verdiği bilgide de ortaya çıkmaktadır. Papias’ın bildirdiğine göre Matta İncilini İbranice yazmıştır. Bu durum Matta’nın içeriği incelendiğinde mantıklı gözükmemektedir. Zira Matta, yine Yunanca olan Markos’u, Q İncili denen şifahi bilgileri, Yunanca Septuagint’i (LXX, Tevrat’ın Antik Yunanca çevirisi) kullanmıştı. 3
Frank Zindler şöyle yazar:
Yeni Ahit’in resmilik kazanan içeriğinde yer alan standartları karşılamış ve yazarları Matta, Markos, Luka ve Yuhanna olan Dört İncil’in mevcut olduğu kavramı Hristiyanlık’ın erken zamanlarına kadar gitmez. Matta’ya göre ‘Kata Markon’ (κατα μαρκον) ifadesi M.S. II.y.y.’ın sonlarına doğru eklenmiştir. Böylece Papias (M.S. 140) tüm İncilleri bilse de sadece Matta ve Markos’u bilmektedir, Justin Martyr ise (M.S. 150) bu yazarlardan hiçbirisini tanımaz. 4 Kanon İncili kimin yazdığını ve tam olarak neden 4 tane olduklarını 4 rüzgârın yönüne ve dünyanın 4 parçadan oluştuğuna bağlayan Lyonslu Irenaeus’dan öğreniyoruz.
(Against Heresies 3.11.8)…Birisi bu Irenaeus’un bu ilginç açıklamasını ciddiye alırsa Havariler de 12 kişi, 10 Emir de 10 adet o zaman neden İnciller bu kadar değil diyemez mi?" 4
Esas konumuzu dağıtmamak için kanon İncillerin en erken ne zamana gittiğine dair Katolik Ansiklopedisinden bir alıntı yaparak son noktayı koyalım:
Başlangıcı Havariler zamanına kadar uzanan içerik olarak bütün ve kesin olarak tespit edilmiş bir Yeni Ahit kanonunun (resmi versiyonunun) mevcut olduğu fikri tarihsel olarak hiçbir dayanağa sahip değildir. Yeni Ahit kanonu aynı Eski Ahit’in olduğu gibi şüphecilerle tartışmaların tetiklediği…bir gelişimin neticesi olup 16.y.y.’daki Trent konsülünün dogmatik tanımına dek son şeklini almamıştır.
5
Markos İncili’nin İlk Yazılı İncil olduğunun ve Diğer İnciller’in Bundan Kopyalandığının Kanıtları
Genel kanının aksine Matta’nın ilk yazılan İncil olmadığını Alman filolog ve İncil metin eleştirmeni Karl Lachman (1793-1851) 1835 yılında göstermişti. 6 Lachman’a göre Markos ilk yazılan sinoptik İncil olup Matta ve Luka geniş çapta ondan alıntı yapmış yani kopyalamışlardır! Aşağıdaki noktalar Lechman’ın bu tezlerinin ana dayanaklarıdır:
· Hem Luka hem de Matta’nın olayları anlatım sıraları Markos’un anlatım sırasına bağımlıdır.
· Luka ve Matta’nın kelime dağarcığı Markos’un kelime dağarcığına bağımlıdır.
· Markos’un içeriği neredeyse tamamen Matta ve Luka tarafından kopyalanmıştır.
· Birçok pasajda görülebileceği gibi Matta Markos’un anlatımlarını redakte ederek kısaltır.
· Matta, Markos’un anlatımlarını güçlendireyim derken çelişkilere sebep olur.
· Markos’un yazım stili ve teolojik olarak diğer iki sinoptik İncil’den daha ilkeldir.
Luka ve Matta’nın Markos’un Sırasına Bağımlılığı
Markos’un anlatım sırasına Matta ve Luka tarafından çok defa sadık kalınmıştır. 7 Aşağıdaki tabloda Sinoptik İnciller’in anlatım sırasını ayrıntılı bir şekilde gösteren tablo mevcuttur. Matta veya Markos’tan biri Markos’un anlatım sırasına uymadığı zamanlarda genel olarak diğeri Markos’a destek olur. Bu durumlar *
ile işaretlidir. Matta ve Luka’nın bir olup da Markos’un sırasına karşı birleştiği durum yoktur.
Matta ve Luka, Markos’tan ayrıldıkları anda birbirlerinden de ayrılırlar. Bu da #
işareti ile gösterilmektedir. Matta’nın olay sırası Luka’nınki ile aynı gittiği durumda, hikâyelerinin başlangıç ve sonları Markos’taki olayların şekilleriyle biter. Markos’un olay sırası diğer iki Sinoptik İncil’in temelini oluşturur. 8