Şerhü’l-Varakat Fıkıh Usûlü

By Roh Nordic AB and Mithat Acat

Alemlerin Rabbine sonsuz hamd ve senalar olsun. Sevgili Resulüne, aline ve tüm ashabına salat ve selam olsun.

Dini ilimler arasında fıkıh usulü ilminin ayrı ve önemli bir yeri vardır. Zira dinin ahkamı ve bu ahkamla ilgili deliller bu ilim sayesinde elde edilir.

Fıkıh usulü dalında yazılan ilk eser Şafii mezhebinin imamı olan İmam Şafii'nin er-Risale isimli eseridir. Bu eser fıkıh usulü dalında bize ulaşan ilk eserdir. Daha sonraki dönemlerde bu konuda birçok eser yazılmıştır.

Bu eserlerden bir tanesi de Şafii alimlerinin fıkıh usulü dalında görüşlerini belirten İmam Cüveyni'nin el-Varakat adlı muhtasar eseridir. Bu eser yazıldığı günden beri medreselerde ders kitabı olarak okutulmaktadır.

Bu esere yazılan birçok şerhin yanında İmam Celalüddin el-Mahlli'nin yaptığı şerh pratik bir şekilde maksadı ifade eden faydalı bir şerhtir. El-Varakatı bu şerhle birlikte Türkçeye çevirdik.

Tercümede metne bağlı kalmakla birlikte okuyucunun da açık bir şekilde anlamasına da özen gösterdik.

Günümüzde ders kitabı olarak okutulan bu eserin öğrenciler için faydalı olacağını ümit ediyorum.

Tercümenin tashihinde yardımlarını esirgemeyen her kese teşekkür ediyorum.

Yüce Rabbim'den hidayet ve başarı diliyorum.

Mithat ACAT

• Language: Türkçe
• Publisher: RohNordic
• Release date: Apr 29, 2024
• ISBN: 9798224053438

Book preview

MİTHAT ACAT KİTAPLARI -3

ŞERHÜ’L-VARAKAT FIKIH USÛLÜ

YAZAR:

Celalüddin MAHALLÎ

TERCÜME:

Mithat ACAT

(Emekli Müftü)

RoH Nordic Publishing House

MITHAT ACAT KITAPLARI -3

Kitabın adı: Şerhü’l-Varakat Fıkıh Usûlü

Yazar: Celalüddin Mahallî

Tercüme: Mithat ACAT (Emekli Müftü)

YAYIN NO: 228

ISBN NO: ...

Copyright © 2024

Bu eserin bütün telif ve yayın hakları RoH Nordic AB şirketine aittir. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Kitapta geçen içerikler sadece yazarını bağlar, yayınevimizin bir sorumluluğu yoktur.

YAYIN YÖNETMENI: Ramazan F. GÜZEL

KAPAK DIZAYN: RoH Nordic AB

YAYIN TARIHI: 29 Nisan 2024

İRTIBAT IÇIN E-POSTA:

[e-mail]

[e-mail]

İÇİNDEKİLER

Mithat Acat Kitapları -3

Kitabın adı: Şerhü’l-Varakat Fıkıh Usûlü

Yazar: Celalüddin Mahallî

Tercüme: Mithat ACAT (Emekli Müftü)

İMAMÜ’L-HAREMEYN el- CÜVEYNÎ

İMAM CELALÜDDİN el-MAHALLÎ

ÖNSÖZ

GİRİŞ

Usulü Fıkıhın Tarifi

DİNİ HÜKÜMLER

FIKIH

FIKIH USÛLÜ

DELİL GETİRMENİN ŞEKLİ

FIKIH USÛLÜNÜN KONULARI

KELAMIN KISIMLARI

Hakiki ve Mecaz Lafızları

Hakiki Lafız

Mecaz Kelamın Kısımları

EMİR 

Emir ve Nehyin Kapsamı

AMME (UMUM)

HASS (TAHSİS)

İSTİSNA

Tahsis

ELFAZ BAHSİ

1. Mücmel

2. Beyan

3. Nass

4. Zahir.

5. Müevvel.

RESULÜLLAH (sa)’in FİLLERİ

NESH

Neshin Çeşitleri

Neshin Kısımları

Ayetin Ayetle Neshi

Sünnetin Sünnetle Neshi

DELİLLERİN TAARRUZU (ÇELİŞMESİ)

İCMA’

HABER

KIYAS

Fer’în Şartları

HAZR VE İBAHE [İSTİSHABÜ’L- HAL]

TAARRUZ [DELİLLERİN ÇELİŞMESİ]

MÜFTÜ VE FETVA İSTEMEK

Fetva İsteyen Kişinin Şartları

TAKLİD

İCTİHAD

KİTABIN YAZARI ve DİĞER ESERLERİ HAKKINDA

DİPNOTLAR

İMAMÜ’L-HAREMEYN el- CÜVEYNÎ

(H. 419 - 478)

İmam Şafii’nin hocası olan Ebu’l-Meali Abdülmelik bin Yusuf bin Muhammed el-Cüveyni. Nisabur kasabası olan Cüveyniye nispet edilmiştir. H. 419 tarihinde doğdu.

Küçük yaşta babasından fıkıh dersleri aldı. Sonra Bağdat’a oradan da Mekke’ye giderek orada kırk yıl boyunca kaldı. İmamü’l-Haremeyn lakabını almıştır. Daha sonra Medine’ye giderek orada öğrenci okuttu, fetva vermeye başladı ve oradan Nisabur’a dönmüştür.

Nizamiye Medresesi veziri onun için bir medrese yaptırdı. Bu medresede ders vermeye başladı, büyük alimler onun ders halkasına katılıyordu. İmam Cüveyni ilk yıllarda kelamda Mu’tezile mezhebine mensup olduğunu sonra ehli sünnet mezhebine intisap ettiğini söylemiştir. H. 478 yılında Nisabur’da vefat etti.

Usul-ı Fıkıh ve din konusunda bir çok eser vermiştir.

İMAM CELALÜDDİN el-MAHALLÎ

(791 - 864)

Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. İbrahim b. Ahmed Celalüddin Mahalli, H.791 yılında Mısır’da doğdu. Mahalli nisbesiyle anılır. Mısırda yetişti ve 864/1459 yılında vefat etmiştir.

İlk eğitimini babasından alan Mahalli, Kahirede Şafii, Hanefi ve Maliki alimlerinin ders halkalarına katılmıştır. Fıkıh, kelam, usûl, nahiv, mantık ve diğer ilimlerle meşgul oldu. Şemseddin Birmavi’den Arapça ders aldı. Beycuri, Celal Belkini ve Veliyyü’l-Iraki’den fıkıh dersleri aldı. Selefin yolunu takib ederdi. Bir çok öğrenci yetiştirmiştir.

Başlıca eserleri şunlardır:

Tefsirü’l-Celaleyn

el-Bedürü’t-Tali

Şerhü’l-Varakat

Kenzür’ragibin

Şerhü’l-Kavaid

el-Envarü’l-Müddiyye

Şerhü’l-Bürde

Kenzü’z-Zehair

ÖNSÖZ

Alemlerin Rabbine sonsuz hamd ve senalar olsun. Sevgili Resulüne, aline ve tüm ashabına salat ve selam olsun.

Dini ilimler arasında fıkıh usulü ilminin ayrı ve önemli bir yeri vardır. Zira dinin ahkamı ve bu ahkamla ilgili deliller bu ilim sayesinde elde edilir.

Fıkıh usulü dalında yazılan ilk eser Şafii mezhebinin imamı olan İmam Şafii’nin er-Risale isimli eseridir. Bu eser fıkıh usulü dalında bize ulaşan ilk eserdir. Daha sonraki dönemlerde bu konuda birçok eser yazılmıştır.

Bu eserlerden bir tanesi de Şafii alimlerinin fıkıh usulü dalında görüşlerini belirten İmam Cüveyni’nin el-Varakat adlı muhtasar eseridir. Bu eser yazıldığı günden beri medreselerde ders kitabı olarak okutulmaktadır.

Bu esere yazılan birçok şerhin yanında İmam Celalüddin el-Mahlli’nin yaptığı şerh pratik bir şekilde maksadı ifade eden faydalı bir şerhtir. El-Varakatı bu şerhle birlikte Türkçeye çevirdik.

Tercümede metne bağlı kalmakla birlikte okuyucunun da açık bir şekilde anlamasına da özen gösterdik.

Günümüzde ders kitabı olarak okutulan bu eserin öğrenciler için faydalı olacağını ümit ediyorum.

Tercümenin tashihinde yardımlarını esirgemeyen her kese teşekkür ediyorum.

Yüce Rabbim’den hidayet ve başarı diliyorum.

Mithat ACAT

بسم الله الرحمن الرحيم

(أمّابعدُ فهذه ورقاتٌ) قليلة (تشتمل علي معرفة فُصُول منْ أصول الفقه) ينتفع بها المبتدئ وغيره. (وذالك) أي لفظ أصول الفقه (مؤلفٌ من جزأينٍِ مفردين) أحدهما أصول والأخر الفقه من الأفراد المقابل للتركيب لا الجمع والمؤلف يعرف بمعرفة ما ألف منه.(فالأصل) الذي هو الجزء اللأول (مايُبنى عليه غيرُهُ) كأصل الجدار أي اساسه وأصل الشجرة أي طرفها الثابت .

Bismillahirrahmanirrahim

GİRİŞ

Besmeleden sonra bil ki, elimizdeki bu risale bir kaç varaktan[i](sayfadan) ibarettir. İlme yeni başlayanların faydalanmaları ve onların dışında bilgi sahibi kişilerin eski bilgilerini hatırlamaları için fıkıh usulünden bazı konuların bilgilerini kapsamaktadır.

Usulü Fıkıhın Tarifi

Fıkıh usulü (aslı) , müfret (tekil) iki kelimeden meydana gelmiştir. Usul ve Fıkıh.

Burada müfredten[ii] kasıt, terkip karşılığında kullanılan [cümle olmayan] müfredtir. Cem (çoğul) karşılığında kullanılan müfret değildir. Mükellefin anlaşılması onu meydana getiren kelimelerin [fıkıh-usul] bilinmesiyle anlaşılır. [Yani usul ve fıkıh kelimelerini bilmek gerekir. Şimdi bu iki